„Masz prawo do mediacji” – pod takim hasłem jest obchodzony tegoroczny Międzynarodowy Dzień Mediacji, który przypada 16 października. Od 13 do 18 października trwa także Tydzień Mediacji, podczas którego można uzyskać bezpłatne porady i informacje.
Dzisiaj 16 października obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Mediacji. Koncepcja tegorocznych obchodów opiera się przede wszystkim na propagowaniu inicjatyw oddolnych – włączeniu środowisk lokalnych do działań prowadzonych przez prezesów sądów i sędziów, koordynatorów ds. mediacji w sądach powszechnych, oraz na współpracy pomiędzy ośrodkami mediacyjnymi, praktykami wymiaru sprawiedliwości i Ministerstwem Sprawiedliwości.
„Przez cały najbliższy Tydzień Mediacji m.in. w sądach, prokuraturach, siedzibach organizacji pozarządowych, w jednostkach Policji dyżurować będą mediatorzy, którzy wszystkim zainteresowanym udzielać będą bezpłatnych porad oraz niezbędnych informacji o mediacji” – informuje Bogdan Kaleta, oficer prasowy z Komendy Powiatowej Policji w Głogowie.
Instytucja mediacji została wprowadzona do polskiego systemu prawa karnego za sprawą kodyfikacji karnych z 6 czerwca 1997 r., które weszły w życie
z dniem 1 września 1998 r., a zatem 16 lat temu.
Początkowo mediacja miała być stosowana przede wszystkim na etapie postępowania przygotowawczego przez prokuratora i to w ściśle określonych przypadkach. Rozwiązania te nie były jednak zgodne z europejskimi standardami i zostały znowelizowane z dniem 1 lipca 2003 r.
Obecnie możliwość kierowania spraw karnych na drogę postępowania mediacyjnego mają: w postępowaniu przygotowawczym – prokurator i policja, w postępowaniu sądowym (przed wydaniem wyroku) i wykonawczym (po uprawomocnieniu się wyroku) – sąd.
„Mediacja to metoda rozwiązywania konfliktów polegająca na porozumiewaniu się stron w obecności neutralnej osoby trzeciej. W procesie karnym mediacja jest próbą doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu karnego w drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale mediatora” – mówi Liliana Łukasiewicz z Prokuratury Okręgowej w Legnicy.
Mediator musi być osobą bezstronną, która nie reprezentuje interesów ani ofiary ani sprawcy przestępstwa, a której zadaniem jest wspieranie przebiegu negocjacji, łagodzenie powstającego napięcia i pomoc w wypracowaniu porozumienia.
Przekazanie sprawy do postępowania mediacyjnego może nastąpić wyłącznie z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego. Strony postępowania karnego muszą zatem świadomie i dobrowolnie wyrazić zgodę na uczestniczenie w mediacji.
Mediacja jest wskazana, gdy:
między stronami istnieje łączący je stosunek (bliski, stały kontakt),
zdarzenie będące powodem konfliktu ma charakter jednostkowy,
konflikt istnieje od niedługiego czasu,
strony zdają sobie sprawę, że brak porozumienia może doprowadzić do niepożądanego rozwiązania.
Szczegóły obchodów Tygodnia Mediacji, w tym listę dyżurów, można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
