W Stowarzyszeniu dla Dzieci i Młodzieży SZANSA w ramach projektu „SZANSA dla dziecka” uruchomione zostały konsultacje prawne i psychologiczne dla dzieci i ich rodzin zagrożonych krzywdzeniem oraz dla ofiar przemocy psychicznej, fizycznej i seksualnej.
Zeznawanie w sądzie to stresujące wydarzenie dla wszystkich wezwanych do tej instytucji. Stres wynika z bardzo wielu czynników zarówno tych dotyczących toczącej się sprawy jak i struktury samej procedury, miejsca składania zeznań itd. Niejednokrotnie w sądzie pewne siebie osoby w zetknięciu z sądem, sędzią, ławnikami, pełnomocnikiem strony przeciwnej nie są w stanie odpowiedzieć na najprostsze pytanie typu „Ile pan/pani ma lat”. Jeśli więc spotkanie z sądem tak bardzo przeżywają dorośli, można sobie wyobrazić jak bardzo trudne jest to doświadczenie dla dzieci, zwłaszcza kiedy mają zeznawać w sprawie najbliższych osób lub mówić o bardzo intymnych, osobistych sprawach np. dotyczących przestępstw seksualnych.
Dla dzieci już samo zdarzenie, którego były świadkami lub ofiarami było traumatyczne. Nie należy więc dopuścić, aby dziecko doznało ponownej traumy w toku toczącej się procedury prawnej, w której uczestniczy. Ważne jest zatem, aby zrobić wszystko, żeby dziecko podczas przesłuchania było traktowane w sposób szczególny, gwarantujący mu komfort i bezpieczeństwo. Sprzyjają temu także przepisy prawne.
Dnia 27 stycznia 2014 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania karnego podnosząca poziom ochrony małoletnich pokrzywdzonych i świadków w postępowaniu karnym. Ustawodawca zachował możliwość przesłuchania małoletniego tylko raz w toku całego postępowania przy zachowaniu określonych, bezpiecznych warunków. Rozszerzono granicę wieku – obecnie w trybie ochronnym przesłuchiwani będą również małoletni, którzy ukończyli już 15 lat, w sytuacjach kiedy istnieje obawa, że przesłuchanie w zwykłym trybie mogłoby negatywnie wpłynąć na ich psychikę. Uzupełniono, rozszerzono także kategorie przestępstw, w sprawach których małoletni podlegają specjalnej ochronie.
Do tej pory ochronny tryb przesłuchania stosowano w przypadku pokrzywdzonych przestępstwami przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przeciwko rodzinie i opiece. Obecnie ochronie podlegają także małoletni w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej oraz dzieci – ofiary handlu ludźmi. Co ważne, małoletniego należy przesłuchiwać wyłącznie wtedy, gdy jego zeznania mogą być istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Dziecko pokrzywdzone przestępstwem może więc w określonych sytuacjach w ogóle nie brać udziału w postępowaniu karnym.
W myśl nowelizacji, w trybie ochronnym jest przesłuchiwane nie tylko dziecko, które padło ofiarą przestępstwa, ale również to, które było jego świadkiem – co do tej pory zależało od decyzji prokuratora prowadzącego sprawę.
Nowelizacja wprowadza także obligatoryjną obronę dla podejrzanego/oskarżonego oraz nakaz utrwalenia przesłuchania w w/w trybie w formie audio/video. Dotychczasowy brak takich rozwiązań w wielu sytuacjach prowadził do konieczności powtórnego przesłuchania małoletniego.
Ponadto, nowe regulacje jasno określiły, że przesłuchanie ma się odbywać w odpowiednio przystosowanych pomieszczeniach w siedzibie sądu lub poza nią. Tym samym prawnie zatwierdzono istnienie tzw. przyjaznych pokoi przesłuchań. Taki pokój przesłuchań znajduje się również w głogowskim sądzie. Tam odbywają się przesłuchania dzieci. Niezwykle ważnym elementem przesłuchania dziecka jest dobre przygotowanie go do tego. Przygotowanie, które ma na celu przede wszystkim zredukowanie lęków dziecka.
Do przesłuchania dziecko mogą przygotować rodzice lub opiekunowie albo można skorzystać z pomocy specjalistów.
Z bezpłatnej pomocy psychologicznej można korzystać w poniedziałki, środy, czwartki od godz.16.00-18.00 w siedzibie Stowarzyszenia SZANSA ul.Perseusza 13.
Pomoc prawna dostępna w każdy wtorek w SZANSIE ul. Perseusza 13 w godz.16.00-19.00 oraz w Jerzmanowej w Gminnym Ośrodku Kultury w godz.16.00-19.00
Projekt finansowany przez Fundację Dzieci Niczyje ze środków Velux Foundation i ma na celu zapewnienie pomocy dzieciom krzywdzonym, uczestniczącym w procedurach prawnych
